Stijlfiguren
Stijlfiguren zijn een middel om bewust dat wat je wilt zeggen, treffender of sterker uit te drukken. Met een stijlfiguur maak je een tekst aantrekkelijker, bv. in een reclameboodschap !, als titel van een boek of een krantenartikel, als openingszin voor je presentatie,... Je probeert dus op een bewuste wijze een bepaald effect te bereiken.
Er bestaan in totaal meer dan dertig stijlfiguren. Ook hier geldt natuurlijk dat overdaad schaadt, want als alles opvallend is, is niets meer opvallend. Maar een evenwichtig gebruik van stijlfiguren kan een tekst een stuk aantrekkelijker maken.
Op deze pagina worden enkele stijlfiguren besproken.
Wil je er nog meer, raadpleeg dan taalislol !. en test nadien je kennis met de oefeningen
Verrijk je stijl ! met stijlfiguren en vermijd stijlfouten !.
Overzicht van de belangrijkste stijlfiguren
- Alliteratie of beginrijm: bv. Kasteelrijk Kapellen
- Anticlimax bv. Geen dag, geen uur geen minuut – nee, zelfs geen seconde kon hij meer wachten.
- Climax bv. Een dag, een jaar, een eeuw.
- Herhaling of repetitio Niemand die u kent, niemand die u gelooft, niemand die u vertrouwt.
- Paradox: Schrijven is de kunst van het schrappen
- Tautologie: In vuur en vlam staan.
- Woordspeling: Muizen drinken nooit alcohol, omdat ze bang zijn voor een kater
Alliteratie
De alliteratie of beginrijm is de stijlfiguur waarbij de uitgesproken beginletter dezelfde is.
Voorbeeld
Kasteelrijk Kapellen
Anticlimax
Opeenvolging van woorden of uitdrukkingen die telkens iets kleiners aanduiden
Voorbeeld:
Geen dag, geen uur geen minuut – nee, zelfs geen seconde kon hij meer wachten.
Climax
Opeenvolging van woorden die in betekenis steeds sterker worden, zoals in het gedicht van Toon Hermans.
Ik hou van jou, ik hou van jou
Een dag, een jaar, een eeuw
Ik weet dat liefde lente is,
Maar ook een beetje sneeuw
Herhaling of repetitio
Bij een herhaling worden woorden herhaald, waardoor deze extra nadruk krijgen
Voorbeeld
Laat me de schaduw worden van jouw schaduw
De schaduw van je hand
De schaduw van je hond
Maar verlaat me niet.
Jacques Brel
Paradox
Een paradox is een schijnbare tegenspraak.
Het lijkt alsof een schrijver zichzelf tegenspreekt, maar door erover na te denken
ontdekt de lezer dat de schrijver wel gelijk heeft.
Voorbeeld
Schrijven is de kunst van het schrappen. (www.taalfax.nl)
Het kind at 's middags een ontbijtkoek.(Thomas de Cleuter)
Tautologie
Hierbij zeg je twee keer hetzelfde met synonieme woorden.
Voorbeeld
In vuur en vlam staan.
Woordspeling
In een woordspeling speel je met de verschillende betekenissen die een woord of uitdrukking kan hebben.
Voorbeeld
Op een vakbondsbeker staat: Wij willen het over de inhoud hebben.
De titel van een krantenartikel over de renovatie van een herenhuis in
art-nouveaustijl
!
luidt: Met Horta en stoten.
Volgende affiches spelen ook met woorden
Ook namen van websites maken gebruik van woordspeling, zoals in www. unbreakable ! .be